فست فود ؛ جز جدا ناپذیر در زندگی اغلب افراد جامعه خصوصا جوانان شده است ، چرا که امروزه در روزگاری قرار داریم ، که انسان ها به دلیل مشغله ی فکری زیاد و کارهای متفاوت ، دچار کمبود وقت هستند و به ناچار مجبورند از این دسته ی مواد غذایی استفاده کنند ، اما به دلیل مضرات بالای آن باید در این قضیه تجدید نظر کنند.
این روزها رستوران های فست فودی از محله های بالای شهر تا پایین شهر در حال گسترش است و کمتر خیابانی را می توان سراغ داشت که یک یا دو رستوران فست فودی در آن نباشد. رستوران هایی که گاها به دلیل استقبال بالا ، بصورت زنجیره ای در حال گسترش شعبات خود هستند. زنجیره ای که از یکسو سلامت مردم را به بند کشیده است و از سوی دیگر باعث پیدایش ده ها کسب و کار پردرآمد شده است. البته بخشی از این رونق ، نشات گرفته از زندگی ماشینی و عادت های غلط غذایی است که این روزها اکثر خانواده ها، بالاخص جوانان و نوجوانانمان را درگیر نموده است. جوانان و نوجوانانی که با وجود دو سال کرونا، عدم تحرک و افزایش وزن را پذیرا شده اند، حال چربی و فشار خون و عدم تناسب اندام را در رستوران های فست فودی به جان می خرند. متأسفانه افزایش چاقی در بین دانش آموزان دبیرستانی، راهنمایی و دبستانی به اندازه ای رسیده که زنگ هشدار به خانواده ها از مدت ها قبل به صدا درآمده است. تحرک کمتر و انزوای فرزندانمان که هیچ علت دیگری غیر از مصرف نوشابه های رنگی و گازدار و فست فودها نمی توان برای آن یافت.
آمارها، ارزش بازار داخلی فست فودها در ایران را چیزی حدود بیست هزار میلیارد تومان برآورد کرده اند. ایالات متحده آمریکا، نخستین بازار شکل گیری بزرگ ترین رستوران های فست فود همچون کنتاکی، وندی و مک دونالد است، کانادا ، سوئد، استرالیا، فرانسه و نروژ از اولین کشورهای مصرف کننده ی فست فود می باشند. با این وجود تحقیقات نشان می دهد که در اغلب کشورهای توسعه یافته و غربی ، فرهنگ سازی غذایی در جهتی صورت می پذیرد که مصرف غذاهای آماده و فست فودها را به حداقل برسانند. حتی توجه به میزان کالری و مواد مضر موجود در این غذاها نیز مورد توجه کارشناسان مواد غذایی قرار دارد و از طریق رسانه های مختلف تلاش در بالا بردن سواد سلامت مردم دارند که میزان مصرف فست فودها را کاهش دهند.
در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، مدام از طریق رسانه های مختلف تلاش می کنند که فرهنگ مصرف فست فودها را کاهش داده، قوطی های نوشابه ها را کوچک تر کنند و یا قند آن ها را کاهش دهند تا به هر میزان که شده ، مردم کمتر متضرر شوند. رونالدو به عنوان یکی از اسطوره های ورزش فوتبال ، قوطی نوشابه را به دلیل مضرات آن از روی میز تبلیغاتی مصاحبه ی خود بر می دارد و این در حالی است که بسیاری از شخصیت های معروف وطنی در حال تبلیغ این فرهنگ غذایی ناسالم هستند. حاصل کار فرهنگی ما در این حوزه، بیلبوردهای تبلیغاتی بزرگی است که در سطح شهرها و با عرضه متنوع و جذاب مواد غذایی ، ذائقه ی هر بیننده ای را به سمت خود جلب می کند. انواع پیتزاها، ژامبون، سوسیس، همبرگر، سیب زمینی سرخ شده و… که در ظاهر شیک و متنوع و بسیار خوشمزه اند و دارای پروانه بهداشتی هستند در فرمولاسیون تولید خود حاوی موادی هستند که به شدت برای بدن مضر می باشند. در نتیجه رفته رفته با پیر شدن جمعیت ایران باید منتظر سیل عظیمی از بیماران قلبی و عروقی، فشار خون، دیابت و انواع سرطان ها در مراکز درمانی باشیم.
تصلب شرائین و انسداد سرخرگ ها، دیابت و فشارخون که به علت نمک و سدیم بالای موجود در این غذاهاست از سایر عوارض مصرف فست فودها و غذاهای آماده است. فشار خون بالا نیز پیشرفت آتروسکلروز را بالا برده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد. فست فودها به علت دارا بودن چربی و قند بالا نسبت به فیبر و سایر مواد مغذی از لحاظ غذایی فقیر بوده و عامل اصلی بسیاری از سرطان ها محسوب می شوند. سرطان هایی از جمله روده بزرگ، کلیه، کیسه صفرا و معده بخشی از آن محسوب می شوند.
شاید به همین علت هم است که اگر در گذشته تنها افراد مسن به بیماری های قلبی و عروقی مبتلا می شدند، حال امروزه در بخش مراقبت های قلبی، شاهد بستری نوجوانان و جوانان هستیم. آمار بالای ابتلا به بیماری کبد چرب در جوانان و ناجوانان همگی ناشی از عادات غلط تغذیه ای در بین مردم است. آمار ترسناک مصرف نوشابه ، خبر تلخی است که متاسفانه در نسل های جدید ، باز رو به افزایش است. علی رغم زیان های اعلام شده در خصوص استفاده از نوشابه های گازدار، مردم ایران ۴ برابر استاندارد جهانی، نوشابه مصرف می کنند.
تغییر الگوی عذایی، ذائقه ی فرزندانمان را هم تغییر می دهد و آن ها را نسبت به مصرف غذاهای خانگی بی میل می کند. برای جامعه ی ایران که به سوی کهنسالی پیش می رود ، اصلاحات و تغییر عادات غذایی باید در راس امور تغذیه ای قرار گیرد. چرا که ناگزیر با افراد کهنسالی روبرو خواهیم بود که طیف وسیعی از بیماری ها را از جوانی تا کهنسالی به ارمغان آورده اند.
