فارکس بازاری بین‌المللی برای خرید و فروش ارزهای خارجی است که روزانه تریلیون‌ها دلار در آن معامله می‌شود. برخلاف بورس که در آن سهام شرکت‌ها خرید و فروش می‌شود و ساعات کاری محدودی دارد، بازار فارکس به‌صورت ۲۴ ساعته و پنج روز در هفته فعال است و تمرکز آن بر معامله جفت‌ارزهاست. یکی از تفاوت‌های اصلی فارکس و بورس در نوع دارایی و میزان نقدشوندگی آن‌هاست؛ فارکس سرعت بالاتر و فرصت‌های بیشتری برای معامله‌گران فراهم می‌کند. اگر قصد ورود حرفه‌ای به این بازار را دارید، شروع مسیر با بهترین آموزش فارکس به شما کمک می‌کند تا با اصول تحلیل، استراتژی‌های معاملاتی و مدیریت سرمایه آشنا شوید و با دانش وارد معامله شوید.

فارکس چیست؟ (Foreign Exchange)

فارکس یا بازار تبادل ارز خارجی، بزرگ‌ترین بازار مالی جهان با گردش روزانه بیش از ۷ تریلیون دلار است. در این بازار، ارزها به‌صورت جفت معامله می‌شوند، مثل EUR/USD که نشان‌دهنده معامله بین یورو و دلار آمریکاست. با خرید این جفت‌ارز، یعنی یورو می‌خرید و دلار می‌فروشید تا از نوسانات قیمت سود بگیرید.

فارکس بازاری غیرمتمرکز است که توسط شبکه‌ای از بانک‌ها، موسسات مالی، بروکرها و معامله‌گران اداره می‌شود. معاملات آن ۲۴ ساعته و در پنج روز کاری هفته انجام می‌شود.

برگرفته ای از سایتinvestopedia.com

«بازار فارکس به عنوان بزرگ‌ترین و پویاترین بازار مالی دنیا شناخته می‌شود؛ بازاری با نقدشوندگی بسیار بالا که روزانه تریلیون‌ها دلار در آن دادوستد می‌شود. این بازار به‌صورت شبانه‌روزی و در طول پنج و نیم روز از هفته فعال است و مبادلات ارزی در آن در سطح جهانی انجام می‌گیرد.»

نحوه عملکرد بازار فارکس

برخلاف بورس که معمولاً در یک بازار متمرکز معامله می‌شود، فارکس یک بازار بین‌بانکی (Over-the-Counter) است. معاملات در فارکس به‌جای یک مکان فیزیکی، در بستر اینترنت و شبکه‌های جهانی انجام می‌شوند. مهم‌ترین چیزی که در فارکس معامله می‌شود، جفت‌ارزها هستند. ارزها همیشه به صورت جفت نمایش داده می‌شوند، مانند GBP/USD، USD/JPY، EUR/CHF و غیره.

قیمت هر جفت‌ارز دائماً تحت تأثیر عوامل اقتصادی، سیاسی، نظامی و حتی روانی تغییر می‌کند. معامله‌گران با تحلیل بازار (تکنیکال یا فاندامنتال) اقدام به خرید یا فروش ارزها می‌کنند و از این نوسانات سود یا زیان می‌برند.

مزایای بازار فارکس

فارکس دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که آن را از سایر بازارهای مالی متمایز می‌کند. مهم‌ترین مزایای این بازار عبارت‌اند از:

۱. نقدشوندگی بسیار بالا
بازار فارکس بزرگ‌ترین بازار مالی دنیاست و همین موضوع باعث می‌شود بتوانید در هر لحظه‌ای که خواستید، خرید یا فروش انجام دهید.

۲. معاملات ۲۴ ساعته
برخلاف بورس که ساعات معاملاتی محدود دارد، فارکس به‌صورت شبانه‌روزی در حال فعالیت است و این امکان را به معامله‌گران می‌دهد که در هر ساعتی از شبانه‌روز معامله کنند.

۳. امکان کسب سود در هر دو جهت بازار (صعودی و نزولی)
در فارکس می‌توانید هم در زمانی که بازار در حال رشد است (پوزیشن خرید) و هم در زمان نزول بازار (پوزیشن فروش) سود کسب کنید.

۴. استفاده از اهرم (Leverage)
بروکرها به شما این امکان را می‌دهند که با سرمایه‌ای کم، معاملاتی بزرگ‌تر انجام دهید. مثلاً با استفاده از اهرم ۱:۱۰۰ می‌توانید با ۱۰۰ دلار، معامله‌ای به ارزش ۱۰,۰۰۰ دلار انجام دهید.

۶. کارمزد پایین
بیشتر بروکرها هزینه‌ای بابت ورود یا خروج از معامله دریافت نمی‌کنند و تنها از طریق اسپرد یا کمیسیون‌های جزئی سود می‌برند.

معایب  بازار فارکس

اگرچه فارکس سودآور است، اما بدون شک یکی از پرریسک‌ترین بازارهای مالی محسوب می‌شود. در ادامه برخی از معایب و خطرات این بازار را بررسی می‌کنیم:

۱. ریسک بالای از دست دادن سرمایه
به دلیل وجود نوسانات شدید و استفاده از اهرم، امکان از دست رفتن بخش زیادی از سرمایه وجود دارد، خصوصاً برای افراد تازه‌کار.

۲. نیاز به آموزش و تجربه تخصصی
برای موفقیت در فارکس، باید تسلط خوبی به تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی، روانشناسی معامله‌گری و مدیریت سرمایه داشته باشید.

۳. احتمال کلاهبرداری توسط بروکرهای نامعتبر
در انتخاب کارگزاری باید دقت بالایی داشته باشید. برخی بروکرهای فاقد اعتبار ممکن است پول شما را بلوکه یا حتی ناپدید کنند.

۴. فشار روانی بالا
نوسانات سریع و تصمیم‌گیری‌های لحظه‌ای ممکن است باعث استرس و فرسودگی ذهنی شود.

۵. نداشتن نظارت دقیق در کشورهایی مثل ایران
به دلیل نبود نهاد قانونی مشخص در ایران برای نظارت بر بروکرها، ممکن است فعالیت در فارکس با ریسک حقوقی همراه باشد.

بورس چیست؟ (Stock Market)

بورس بازاری است که در آن دارایی‌هایی مانند سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و ابزارهای مالی دیگر خرید و فروش می‌شوند. بورس به شما این امکان را می‌دهد که با خرید سهام، بخشی از مالکیت یک شرکت را داشته باشید و از سوددهی آن بهره ببرید.

در ایران، بازار بورس اوراق بهادار تهران شناخته‌شده‌ترین بخش بازار سرمایه است که صدها شرکت فعال در حوزه‌های مختلف در آن حضور دارند. فعالیت در بورس، به خصوص برای سرمایه‌گذاری بلندمدت، یکی از روش‌های مطمئن و قانونی در ایران به شمار می‌آید.

نحوه عملکرد بازار بورس

در بورس، معاملات در ساعات مشخصی از روز (معمولاً از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰) انجام می‌شوند. قیمت هر سهم بسته به عرضه و تقاضا تغییر می‌کند و عوامل مختلفی مانند سودآوری شرکت، شرایط اقتصادی کشور، نرخ ارز، اخبار سیاسی و… بر آن تأثیر می‌گذارند.

سرمایه‌گذاران می‌توانند از طریق کارگزاری‌های مجاز اقدام به خرید یا فروش سهام کنند. همچنین امکان استفاده از تحلیل تکنیکال و بنیادی برای پیش‌بینی قیمت‌ها وجود دارد.

مزایای بازار بورس

۱. مالکیت واقعی در شرکت‌ها
با خرید سهام، شما در سود و زیان شرکت شریک می‌شوید و حتی می‌توانید در مجامع عمومی شرکت کنید.

۲. درآمد از دو منبع
سرمایه‌گذاران می‌توانند هم از افزایش قیمت سهام و هم از سود تقسیمی (Dividends) درآمد کسب کنند.

۳. نظارت قانونی و شفافیت بالا
شرکت‌های بورسی موظف‌اند اطلاعات مالی خود را به‌صورت دوره‌ای منتشر کنند که این موضوع باعث افزایش شفافیت بازار می‌شود.

۴. مناسب برای سرمایه‌گذاری بلندمدت
بورس برای افرادی که به دنبال رشد مستمر و پایدار در بلندمدت هستند گزینه‌ی مناسبی است.

۵. امنیت سرمایه در مقایسه با بازارهای غیررسمی
با توجه به نظارت سازمان بورس و نهادهای قانونی، سرمایه‌گذاری در بورس ایران از امنیت بیشتری نسبت به بازارهای غیررسمی برخوردار است.

معایب و چالش‌های بازار بورس

۱. نوسانات قیمتی در کوتاه‌مدت
بازار بورس نیز تحت تأثیر عوامل سیاسی و اقتصادی ممکن است دچار نوسانات ناگهانی شود.

۲. صف‌های خرید و فروش
در بورس ایران، به‌دلیل دامنه نوسان و محدودیت حجم مبنا، ممکن است نتوانید در زمان دلخواه خرید یا فروش انجام دهید.

۳. وابستگی به سیاست‌های داخلی و خارجی
بورس به شدت تحت تأثیر تحریم‌ها، نرخ بهره، نرخ ارز و سیاست‌های دولت قرار دارد.

۴. نیاز به صبر بالا و دید بلندمدت
برخلاف فارکس، در بورس نباید به دنبال سودهای سریع باشید.

مقایسه فارکس و بورس: تفاوت‌ها و شباهت‌ها

ویژگی	بازار فارکس	بازار بورس
نوع دارایی	جفت‌ارز	سهام و اوراق
زمان معاملات	۲۴ ساعته، ۵ روز هفته	ساعات کاری مشخص
مکانیزم اجرا	غیرمتمرکز (بین‌المللی)	متمرکز (داخلی)
اهرم یا لوریج	دارد تا ۱:۵۰۰ یا بیشتر	ندارد یا محدود
ریسک	بسیار بالا	متوسط تا بالا
سوددهی	سریع و پرنوسان	پایدار و بلندمدت
نیاز به دانش	بسیار تخصصی	قابل یادگیری برای عموم
نظارت قانونی	بسته به کشور، متغیر	قوی (در ایران سازمان بورس)
نوسان‌پذیری	بسیار بالا	کمتر از فارکس

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی جامع و سئو شده بازار فارکس و تفاوت‌های آن با بورس پرداختیم. بازار فارکس با ویژگی‌هایی مانند معاملات ۲۴ ساعته، امکان استفاده از اهرم و سود در جهت نزولی بازار جذابیت بالایی دارد، اما ریسک‌های زیادی نیز به همراه دارد. در مقابل، بازار بورس برای سرمایه‌گذاران محتاط و بلندمدت مناسب‌تر است.