هوش مصنوعی دانش ایجاد سامانه‌هایی است که رفتار یا طرز فکری مشابه انسان دارند یا به شکلی منطقی فکر یا عمل می کنند . امروزه بیش از ۷۰ سال از زمانی گذشته است که اصطلاح هوش مصنوعی اولین بار برای مجموعه‌ای از تحقیقات علمی به کار گرفته شد و آلن تورینگ ، آزمایش معروف خود را برای تشخیص هوشمند بودن یک سامانه مصنوعی ارائه کرد .در این مدت هوش مصنوعی فراز و فرودهای فراوانی داشته است چت بات هایی (Chat Bot) با قابلیت مکالمه به زبان طبیعی را دارند . ربات‌های با قابلیت پیشرفته تعامل با محیط و انجام کارهای مختلف سامانه‌های هوشمند که قادر به شکست انسان در بازی‌های مختلف بودند و دستیارهای صوتی با توان فهم گفتار انسانی از جمله خبرهای مهمی است که در سال‌های گذشته بازتاب زیادی در رسانه‌ها داشته اند.
هوش مصنوعی با سودای شبیه سازی انسان در اواخر دهه ۴۰ میلادی کار خود را آغاز کرد .این آرزو موجی از تحقیقات برای شبیه سازی سلول‌های عصبی انسان به عنوان عنصر پایه‌ای سیستم عصبی بشر به دنبال داشت.
امروزه هوش مصنوعی ، مولد امکان تولید راحت داده‌های مختلف را برای همه مردم فراهم کرده است و کاربران می‌توانند با استفاده از ابزارهای توسعه داده شده به راحتی ایده‌ها و تفکرات خود را در قالب تصویر، متن، صوت و ویدئو بیان و منتشر کنند و استفاده از این مدل‌ها می‌توانند به رشد و توسعه در بسیاری از علوم در حوزه‌های مختلف نظیر پزشکی، کشاورزی، آموزش و امنیت کمک کنند .استفاده نامناسب هم می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری را به بار بیاورد.
انواع هوش مصنوعی
هوش مصنوعی را می‌توان به دو بخش اصلی تقسیم کرد. هوش مصنوعی تمایزی و هوش مصنوعی مولد .
در هوش مصنوعی تمایزی ،هدف ایجاد درک و دانش بهتر نسبت به داده ورودی است مثل فیلم و ویدئو که با هوش مصنوعی تشخیص بهتری داده می‌شوند اما در هوش مولد تولید داده‌های جدید مشابه با داده‌های واقعی است مثلاً تولید تصاویر ساختگی از چهره انسان که تشخیص ساختگی بودن آنها امکان‌پذیر نیست . در ایران تاکنون ۴۵۲ شرکت دانش بنیان ۶ پژوهشگاه و ۱۷۲ دانشجوی دکترا هوش مصنوعی در این رابطه فعالیت دارند.
برای توسعه هوش مصنوعی در ایران باید به سه مورد مهم زیر توجه کرد
1- توجه به زیرساخت‌های فنی 2- تربیت منابع انسانی مجرب 3- توجه مهم به مدیریت داده‌ها .
در کشور ما نمی‌توانیم هوش مصنوعی را نادیده بگیریم ، باید هماهنگ با جهان با دانش روز به پیش رویم . باید در اجلاس های بین المللی شرکت کنیم تا به روز باشیم .برای مدیریت داده ها باید از اطلاعات افراد استفاده کرد که کار سختی است. باید به حریم خصوصی افراد جامعه احترام گذاشت با در نظر گرفتن شرافت اخلاقی و به کمک و شناخت هرچه بهتر اخبار جعلی در شبکه‌های اجتماعی .
شاید بتوان دانشمند ایرانی خوارزمی را بنیانگذار ریاضیات درآن دوران باستان دانست که به رمزگشایی داده‌ها و پردازش برای تصمیم سازی توجه زیادی کرده بود. الان دوران اَبر کامپیوترهای کوانتومی و استفاده از منطق فازی بین صفر و یک بوده که به کنش رفتاری جامعه در عملیات روزانه می‌پردازند و فناوری پیچیده‌ای است و فرا متغیرهاست .عده‌ای عقیده دارند ، هوش مصنوعی یعنی بی‌ارزش کردن انسان .روز به روزضعیف شدن قدرت‌های مغزی انسان . سوال این است که انسان تا چه حد باید برای مهار زندگی از هوش مصنوعی استفاده کند .یک بررسی در ۴۶ کشور و ۱۰۵ مراکز خبری رسانه‌ای نشان می‌دهد که بین کشورهای شمال و جنوب ، کشورهای جنوب بیشتر از امکانات هوش مصنوعی استفاده می‌کنند زیرا هوش مصنوعی یا مهندسی مغز که بتوان با آن رفتارهای انسانی را پیش‌بینی کرد.
استانداردسازی انسان‌ها به کمک هوش مصنوعی صورت می‌گیرد با توجه به اینکه اتحادیه اروپا در مواردی استفاده از هوش مصنوعی را ممنوع اعلام کرده است ولی هنوز دو قطبی‌های اجتماعی در جامعه وجود دارد و باید به این فکر کنیم که تا چند سال دیگر هوش مصنوعی نیز به یک چیز ساده و عادی تبدیل خواهد شد.
