صرفه جویی های عظیم اقتصادی در گروی رعایت این اصل است
پس از چندین سال تحقیق و مشاهده، دلایل مشابهی برای به نتیجه نرسیدن نوآوری ها به دست آمده است. با نگاهی گذرا به یک پروژه در حال احداث و بررسی موانع و مشکلاتی که بر سر راه اجرای آن وجود دارد، همچون هزینه های بالا، زمان زیاد، دستگاه های اجرایی متعدد و ... این سوال مطرح می شود که چگونه می توان در حداقل زمان ممکن و کاهش هزینه های مربوطه و راندمان بالا فرایند احداث را تسریع نمود و مشکلات را کاهش داد؟ آیا مشکل طولانی بودن پروژه های اجرایی کشور با صرف هزینه های هنگفت تنها مختص ایران است و یا سایر کشورهای جهان نیز در گیرند؟ و یا در بخش صنایع، یکی از مشکلات اصلی صنایع کشور، بالا بودن بهای تمام شده محصولات تولیدی است.
بطوری که تولیدات ایرانی توانایی مقابله با قیمت تمام شده ی تولیدات وارداتی چینی را ندارند و براحتی از چرخه رقابت خارج می شوند. با اینکه به مراتب قیمت انرژی و نیروی کار در ایران کمتر از چین است، اما در اکثر موارد قیمت محصولاتمان بالاتر از محصولات چینی ست؟ علت این ناتوانایی عاجزانه محصولات کشور چیست؟ چگونه می توان از عهده ی حل این مشکلات که تاثیر بسزایی در رشد و توسعه کشور دارد فائق آمد؟ پاسخ آن در توجه و بکارگیری مهندسی ارزش نهفته است. مهندسی ارزش نگرشی خلاق و نظام یافته به منظور بهینه سازی هزینه ها و در عین حال بالا بردن کیفیت پروژه ها، محصولات و فرآیندهاست. در واقع مهندسی ارزش به کمک گستره ی وسیعی از دانش و تجربیات و در عین حال خلاقیت متخصصین، با تمرکز بر روی کارکردها و اهداف پروژه ها نتایج قابل قبولی را به سرعت ارائه می دهد.مهندسی ارزش به عنوان یک تکنیک ارزشمند در فعالیت های مهندسی شناخته شده است و به عنوان شیوه ای موثر جهت شناسایی و حذف هزینه های غیر ضروری و در عین حال حفظ کارکرد و کیفیت محصول شناخته ی شود. مهندسی ارزش در سه دهه اخیر به طورجدی در طرح های صنعتی مورد توجه بوده و به عنوان یک روش مهم در عرصه فعالیت های مهندسی شناخته شده است. با وضع قوانین و دستورالعمل های جدید کاربرد مهندسی ارزش در بخش دولتی صنعت ساخت گسترش فراوان یافت و به تدریج انگیزه های مشابهی نیز برای کاربرد مهندسی ارزش در بخش خصوصی مشاهده خواهد شد. این روش برای اولین بار در شرکت مهندسین جنرال الکتریک جهت جایگزینی مواد و تکنولوژی های ساخت جدید در طرح حای قدیمی مورد استفاده قرار گرفت و امروزه به عنوان یک روش مدیریتی قوی و مدرن و موثر در فعالیت هایی اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. دستاوردهای با ارزش مهندسی ارزش در بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان می توان مشاهده نمود. در ایران توصیه به اعمال مهندسی ارزش در بند ج ماده 61 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور در سال 1379 صورت پذیرفت.
امروزه در کشور لزوم بکارگیری مهندسی ارزش در پروژه های عمرانی و صنایع کشور بیش از قبل احساس می شود. زیرا با بکارگیری آن در پروژه ها ضمن افزایش اثربخشی منابع می توان از تصویب و اجرای پروژه های غیرصحیح جلوگیری کرد و در شرایط کنونی، از طریق کاهش هزینه ها صرفه جویی های کلانی را در اقتصاد کشور کرد و مشکلات موجود در حین انجام پروژه ها را حل و فصل نمود. البته موانع فراوانی همچون نبود بسترهای قانونی لازم برای اجرای مهندسی ارزش در پروژهای کشور وجود دارد. مازاد بر آن ضعف دانش و پذیرش مهندسی ارزش و کم رنگ بودن فرهنگ کار گروهی در کشور نیز باید مدنظر قرار داد.
با تمامی جوانب بیان شده مهندسی ارزش یکی از کاربردی ترین ابزارها برای پیشرفت های اقتصادی در کشور است. چرا که با بکار گیری آن می توان از فرصت ها برای تولید و مقابله با تهدیدات استفاده کرد. زیرا هدف اصلی حمایت از تولید ملی و توجه به نخبگان و استفاده از فناوری های نوین است و این اصول تماما هم راستا با اهداف مهندسی ارزش است. چرا که در مهندسی ارزش ارائه راهکارهایی برای تولید با کیفیت و عملکرد بالا، همراه با کاهش هزینه ها و استفاده از ایده های خلاقانه تیم های متخصص و مجرب از اولویت هاست. بی شک اهتمام و تلاش مسولین امر در بکارگیری مهندسی ارزش در مدیریت پروژه های شهری و بهره جستن از خلاقیت متخصصین جوان ایرانی در صنایع از طریق بهینه سازی منابع و جلوگیری از هدر رفت آن ها، در عین حال افزایش سوداوری و بهره وری در توسعه اقتصادی کشور نقش مهم و تاثیر گذاری خواهد داشت.
مهندس امین رشیدی
