شکار دانش‌آموزان نخبه ایرانی از طریق المپیادها

به گزارش تفاهم آنلاین به نقل از تسنیم، محمدتقی رجبی با بیان اینکه باید بررسی کنیم ریشه مهاجرت نخبه ها کجاست، عنوان کرد: مدرسه، دانشگاه، خانواده و فضای عمومی جامعه هر کدام چه سهمی دارند.

وی افزود: وقتی دانشجو وارد دانشگاه می‌شود و مشاهده می‌ کند استاد روی در اتاق خود نوشته است شرایط مورد نیاز دریافت توصیه‌ نامه برای دانشگاه‌ های سایر کشورها، جرقه مهاجرت اینجا زده می‌شود بنابراین باید بررسی کنیم دانشگاه تا چه اندازه مقوله مهاجرت را تقویت می‌ کند و این سهم باید اندازه‌گیری شود.

معاون طرح و برنامه مدرسه علامه حلی افزود: سهم مدرسه و مسائل تربیتی و سهم جامعه در مهاجرت نخبگان را نیز باید اندازه گرفت، پالس‌ هایی که از جامعه داریم تا چه اندازه مسئله مهاجرت را تداعی می‌ کند؟ هنوز آمار دقیقی درباره سهم هر کدام از مواردی که به عنوان ریشه‌های مهاجرت نخبگان مطرح است، وجود ندارد.

رجبی با اشاره به اینکه آماری را آقای ایمان افتخاری بر اساس ارزیابی‌ هایی که انجام داده بود، اعلام کرده است، ادامه داد: او سال‌ ها در کمیته کشوری المپیاد ریاضی حضور داشت و اعضای تیم المپیاد ریاضی ایران از سال 1990 تا 2000 را که جامعه آماری حدود 60 نفر بودند، بررسی کرد؛ بخشی از آنها از مدارس سمپاد و بخشی از مدارس غیردولتی و دولتی بودند، این گزارش در سال 97 تهیه شد و از سال 2000 تا 2018 هر فردی که برای تحصیل به خارج رفته بود و قصد بازگشت به ایران را داشت، برگشته بود.

وی افزود: نتایج این بررسی نشان داد که بازگشت به کشور در میان دانش‌آموزان سمپادی المپیاد ریاضی بیشتر از دانش‌ آموزان سایر مدارس بود چون احساس می‌ک ردند مدرسه و کشور در رشد دادن آنها تأثیر داشته است و اگر در مدرسه سمپاد امکان رشد نداشتند به موفقیت نمی‌ رسیدند در حالیکه دانش‌ آموز مدرسه غیردولتی می‌گوید برای این موفقیت، هزینه کردم یا دانش‌ آموز مدرسه دولتی عادی می‌گوید با زحمات خودم به اینجا رسیدم و کسی برای من کاری انجام نداده است.

المپیادها ویترینی برای معرفی نخبگان به سایر کشورها!

معاون طرح و برنامه مدرسه علامه حلی درباره نحوه شناسایی نخبگان توسط سایر کشورها و فراهم کردن زمینه مهاجرت برای آنها متذکر شد: کشورهای دیگر دانش‌آموزان نخبه را از نتایج المپیادها شناسایی می‌ کنند و وقتی ما دانش‌آموزان نخبه را به المپیادها می‌ فرستیم، آنها در ویترین قرار می‌گیرند اما از سوی دیگر نتایج المپیادها غرور ملی برای ایران رقم می‌ زند همچنین عرضه کردن نخبگان کشور در آوردگاه بین‌ الملل تبعاتی هم دارد اما فعلاً کشور به این نتیجه رسیده است که باید در المپیادها موفق‌تر باشیم.

مدارس سمپاد سکوی رشد دانش‌آموزان

رجبی ادامه داد: مدارس سمپاد سکوی رشد دانش‌آموزان هستند تا در کنار سایر دانش‌آموزانی که سرعت یادگیری آنها بالاست، هم‌آموزی داشته باشند.

وی با اشاره به نقش مسائل تربیتی و پرورشی مدارس سمپاد در کاهش سهم مهاجرت نخبگان عنوان کرد: این اقدامات چند سالی است شروع شده و در تهران مدارس تیزهوشانی را داریم که اردوهای جهادی برگزار می‌کنند و دانش‌آموزان تیزهوش را به مناطق محروم استان سیستان و بلوچستان می‌برند تا در بازسازی یا رنگ‌آمیزی مدارس نقش داشته باشند تا آنها بدانند تعهدی هم به این کشور دارند در حقیقت هدف این قبیل از برنامه‌ها این است که برای دانش‌آموز وابستگی در داخل کشور ایجاد و احساس مسئولیت در برابر کشور و هموطنان به او تزریق شود یا مثلاً برنامه‌هایی با تمرکز بر موضوع مهاجرت در برخی مدارس سمپاد برگزار می‌ شود تا کمک کند دانش‌آموزان زمانیکه هنوز در فضای مدرسه هستند نسبت به این مساله و تبعات آن و نمونه‌ های موفق فارغ التحصیلانی که در حال خدمت به وطن هستند، جمع‌بندی داشته باشند و این جنس برنامه‌ها قابل تکثیر و تعمیم هستند.

ضعف سیستم آموزشی در جنبه پرورشی سمپاد

معاون طرح و برنامه مدرسه علامه حلی بیان کرد: وقتی نخبه‌ها را کنار هم جمع می‌کنیم به جای اینکه منتظر بمانیم تا غرور کاذب در آنها ایجاد شود باید احساس مسئولیت در مقابل کشور را برای آنها ایجاد کنیم و این ضعف بزرگ سیستم آموزشی است که این طراحی را برای مدارس سمپاد نداشته است؛ در هر پایه مدارس سمپاد سالانه 15 هزار دانش‌آموز داریم و این ضعف عملکردی است که نمی‌توانند برای سالانه در مجموع 90 هزار نفر از دانش‌آموزان مدارس سمپاد برنامه‌های تربیتی از این دست داشته باشند؛ حتی اگر بتوانند سالانه 1500 نفر نخبه متعهد تربیت کنند برای کشور کافی است به نظر می‌رسد بهره‌وری 10 درصد در 10 سال کار سختی نباشد.

وی گفت: اصلاً فرض کنید از فردا مدارس سمپاد تعطیل باشند و دانش‌آموزان نخبه ما جذب مدارس غیردولتی یا دولتی بشوند باید واقع بین بود که در این شرایط مسیر مهاجرت نخبگان از دانشگاه متوقف نخواهد شد و در آن شرایط، با توجه به پراکنده بودن آن دانش‌آموزان در گستره آموزش و پرورش کشور، کار تربیتی و ایجاد تعهد میهنی برای آنها که در آینده مهاجرت خواهند کرد، بسیار مشکل تر و پیچیده‌تر خواهد بود.

رجبی با اشاره به اینکه نخستین فارغ‌التحصیلان سمپاد بعد از انقلاب که در سال 62 وارد این مدارس شدند و تعدادشان در کل کشور حدود 200-300 نفر بود هم‌اکنون در آستانه 50 سالگی قرار دارند، متذکر شد: فارغ از بحث‌های سیاسی و اینکه رانت قدرت و مناصب در کشور یک واقعیت است و در دست فارغ التحصیلان طیف دیگری از مدارس است باید بگویم این گروه از فارغ التحصیلان مدارس سمپاد خود را به بسیاری از پست‌های دولتی رسانده‌اند اما در بسیاری موارد کسی مطلع نیست فلان مدیر کل یا معاون وزیر یا نماینده مجلس خروجی همین سمپاد است حتی گر از هر 10 نفر آنها یک نفر در ایران مانده و 9 نفر رفته باشد باز هم ما ضرر نکرده‌ایم و می‌توان برای ساختن کشور از این افراد استفاده کرد؛ هم‌اکنون تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان مدارس سمپاد در راه‌اندازی شرکت‌های دانش بنیان حضور فعال و موثری دارند.