شرکت های دانش بنیان در انتظار حمایت های عملی

شرکت های دانش بنیان اگر به معنای واقعی حمایت شوند ، می توانند تاثیرات شگرفی در اعتلای اقتصادی داشته باشند.

وقتی که سال جدید با نام سال تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین نام گذاری شد ، نشان از اهمیت هر کدام از این واژه ها در شرایط اقتصادی کنونی دارد. تولیدی که گره به فعالیت های دانش بنیان دارد و در ادامه می تواند گره از حل مشکل اشتغال باز کند. اما سئوال اصلی اینجاست ، حال که در نیمه میانی سال قرار گرفتیم، تا چه حد از شرکت های دانش بنیان حمایت شده است؟ حمایت ها بصورت عملی بوده اند یا در حد شعار باقی مانده اند. چه چالش هایی پیش روی نخبگان و صاحبان شرکت های دانش بنیان قرار دارد؟

رونق این شرکت ها در جهان بالاخص در کشورهای توسعه یافته ، نشان از عملکرد مهم این سازمان ها در رونق و ارتقای اقتصادی ، آن هم در جهت تولید محصولات نوآورانه و خلاق دارد. به بیان دیگر ، کشورهای تراز اول جهان دریافته اند که دیگر، ثروت به تنهایی عامل پیشرفت و توسعه ی اقتصاد ملت ها نیست، بلکه زیربنای اقتصاد صنعتی، از محوریت منابع به سمت محوریت سرمایه های فکری متکی بر ایده ها و خدمات دانش بنیان جا به جا شده و به همین دلیل اهمیت این دانش به صورت روزافزون از اهمیت و جایگاه بالاتری برخوردار می شود. اما اینکه این مهم تا به امروز تا چه اندازه بصورت عملی و نه شعاری در کشور ما تحقق یافته است ، بسیار حائز اهمیت است. هنوز بسیاری از نخبگان درگیر مراحل اولیه و پیچ و خم های فرسایشی ادارات هستند. کاغذ بازی‌های اداری در راستای اعطای مجوز، آشنا نبودن بسیاری از ادارات با رویکردهای نوین اشتغال‌ زایی با محوریت پژوهش از جمله چالش‌های شرکت‌های دانش بنیان است.

البته باید اذعان داشت که حرکت شرکت های دانش بنیان در کشور رو به رشد است، اما هنوز سهم این شرکت ها از تولید ناخالص داخلی قابل توجه نیست و علی رغم شعارها و بنرها و تمامی وعده و وعید های مسئولین، متاسفانه کشور نتوانسته از ظرفیت تولیدات دانش بنیان به خوبی در اقتصاد خود بهره مند گردد. صنعت ما به شدت نیازمند  خلق ارزش افزوده بیشتر و دانش بنیان شدن است و البته این امر ،هرگز بدون حمایت دولت و سازمان های ذیربط میسر نخواهد شد. اساسی ترین مشکل این شرکت ها را می توان حمایت با شعارهای بسیار زیبا از جمله ایجاد سهمیه ویژه، تسهیلات ویژه، معافیت‌های مالیاتی و کمک‌هایی برای شرکت در نمایشگاه‌های ملی و بین المللی داده می‌شود اما متاسفانه میان این وعده ها تا عمل ، فاصله ی زیادی است.

حمایت از شرکت دانش بنیان ، کماکان در حد شعار باقی خواهد ماند، مادامی که مسئولین و دست اندرکاران کشور تحصیل ثروت را از راه فروش منابع تمام شدنی نفت و گاز می پندارند و این دقیقا همین وضعیتی است که اکنون دچار آنیم و بلایی است که  سالهاست گریبانگیر کشور شده و بجز عقب ماندگی ، هرگز میراث دیگری با خود به همراه نخواهد داشت.

اما اکنون در کشور، زنجیره ی پژوهش تا تولید یا همان تجاری سازی، حلقه ی مفقوده ای است که در توسعه ی فناوری اخلال ایجاد می کند و استفاده از پتانسیل شرکت های دانش بنیان در جهت پرکردن این حلقه ی مفقوده همچنان در حد شعار باقی مانده است. حمایت های عملی و پشتیبانی های سازمان یافته از شرکت های دانش بنیان ، تنها اهرمی است که می توان با توجه به شرایط تحریم ها و تهدیدهای اقتصادی و نظامی به آن روی آورد. این خودکفایی می تواند در تمامی حوزه ها از نظامی و صنعتی گرفته تا کشاورزی و سایر صنایع باشد.

صرف نظر از اهمیت سیاست های حمایتی دولت در خصوص تدوین لوایح حمایتی از تاسیس و سیاست های تشویقی، ایجاد و توسعه ی زیرساخت های لازم از قبیل مراکز رشد و پارک های علم و فناوری، بسیار حائز اهمیت است. توانمندی‌ های مطلوبی که در حوزه ی تولیدات دانش بنیان وجود دارد باید با پرهیز از شعار زدگی و بصورت عملی صورت پذیرد تا شاهد شکوفایی اقتصاد پویای کشور عزیزمان باشیم.

مهندس فاطمه یحیایی