یادداشت

رهایی از زندان های خود ساخته

این جهان زندان و ما زندانیان حفره‌ کن زندان و خود را وا رهان

به گزارش تفاهم آنلاین,وقتی سرگذشت انسانها را مرور می کنیم و به کم و کیف ورود انسان ها به نشئه خاکی می پردازیم بیشترین موضوعی که در این تراژدی غم بار ذهن را تحت تاثیر قرار می دهد ، موضوع غربت انسان در تمثیل جدائی نی از نیستان حقیقت و منزلگه اصلی بوده است و به نحوی این غمنامه ، آزار دهنده و اثر گذار است که نفیر نی، باعث ناله و نالیدن دیگر انسانها می شود، چرا که خوش نشینی در فردوس برین کجا و سر در آوردن در این دیر خراب آباد کجا؟ اما آنچه رخ داد و اتفاق افتاد، نه جبر بود و نه اختیار و هم جبر بود و هم اختیار،اما این همه ماجرای سرنوشت قهرمان داستان خلقت نیست،تنها اشاره ای به آغاز یک ماجرای شنیدنی است، چون انسان داستان ما اگر چه به میل ترک نیستان نکرد و خوش نشینی فردوس برین را به اختیار از دست نداد، اما دلتنگی ها ی آزار دهنده دوری و غربت را به میل و اختیار با لطایف الحیل نوآورانه و فناورانه قابل تحمل کرد. سر پر شور و ذهن خلاق و نوآور انسان لحظه ای درنگ نکرد و سعی و تلاش بی وقفه و مستمر را وقف آراستن و پیراستن محبس و زندانی کرد که خود اسیرآن شده بود. سکوت و اندیشیدن، کنجکاوی و واکاوی های مداوم منتج به خلق واژه گان ، تعاریف و قوانین اعتباری با خیال نظم دهی ، دوام بخشی ، ضابطه مندی برای زیستن و زندگی مبتنی بر انتفاع و بهره مندی بیشتر بوده است و شاید این نگاه ساده انگارانه ، توان پیش بینی و آینده نگری ها را نداشت، که خطوط میخی و اشکال و تصاویر ساده برای برقراری ارتباط و پیام رسانی توام با شکار حیوانات و برپا کردن سر پناه و جان پناه برای صیانت از خود و برپائی یک زندگی ابتدائی در آینده ای نه چندان دور چه موج تغییرات عظیمی را با خود به دنبال خواهد داشت ، توگویی شنا کردن انسان در دریایی به ظاهر کوچک و آرام و کم عمق به نام دنیا به زودی چهره دیگری از خود بروز می دهد که نه می توان در آن به راحتی شنا کرد و نه می توان پای بر کف شن هایش قرار داد تا احساس آرامش و راحتی نمود و نه می توان در مقابل کولاک و موج های پر تلاطمش قد راست نمود چراکه آن چنان انسان در این دریای پر تلاطم دنیا غوطه ور شد که هیچ گاه نتوانست قدم بر ساحل امن و آرامش بگذارد و ایام را به آسایش و راحتی بگذراند.
انسان داستان ما در خیال بافی هایش ، شب و سکوت را محمل امنی برای طراحی و نقشه کشی های روزش قرار داده بود و روزها را وقف اجرای خیال بافی های شبانه اش قرار می داد و چون روز به اتمام می رسید ، در خلوت شبانه خود احساس شور و شعف می کرد که آنچه بهترین و بالاترین بود به سرانجام رسانده است، غافل از اینکه عمر این نازک خیالی ها کوتاه است و دیری نمی پائید که رشته ها گسسته می شود و باز سودای بلند پروازی ها به جولان در می آید و دیگ آز و طمع برای بهره بیشتر از چهار دیوار زندان دنیا و محبس تنگ و تاریک بیشتر به جوش می آید ، بدون آنکه لحظه ای به ذهنش خطور نماید که این امتداد و این استمرار چیزی جز تعلق ،دلبستگی و وابستگی بیشتر را با خود به همراه ندارد . هرچه به جلو تر حرکت می کند پایش بیشتر به گل دل مشغولی ها فرو می رود و چهار دیوار این زندان را بیشتر به هم نزدیک می سازد و این در حالی است که این معمار با هوش سخت کوش در این مسیر پر تلاطم و پر هیاهو در دل زندان و در چهار دیوار زندان ، زندان های مختلف و متفاوت به اشکال و اطوار گوناگون به صورت ذهنی و عینی برپا می سازد ، زندانی از جنس بی هویتی ، زندانی از جنس جهل و بی دانشی ، زندانی از جنس بی اخلاقی، زندانی از جنس بی عشقی،زندانی از جنس شهوت رانی ، زندانی از جنس قدرت طلبی ، زندانی از جنس زیاد خواهی و سیر ناپذیری ، زندانی از جنس بی فرهنگی ، زندان از جنس رفتار های اجتماعی غیر عقلائی و اجتماعی افسار گسیخته ، زندانی از جنس برهنگی حیوانی ، زندانی از جنس بی بهداشتی روانی، فردی و محیطی ، زندانی از جنس حداکثر سازی سود و سود آوری نامتعارف اقتصادی ، زندانی از جنس سیاست زدگی و سیاسی کاری ، زندانی از جنس فناوری های پرشتاب، تکنولوژی جدید و دیجیتالی ، و انسان محبوس در دل زندان های تو در تو و لایه لایه که ساخته و پرداخته خود اوست حتی عرصه را برای نفس کشیدن و زیستن هم سخت می کند و در این تلاطم و جنگ تمام عیار درونی و بیرونی شرایط را آن چنان بغرنج و دشوار می سازد و آن چنان احساس خفگی و دلتنگی به او دست می دهد که نمی داند در یک فضای معلق و مملو از ویروس ها و نازیبائی ها و ناهارمونی های خود ساخته، به کجا پناه ببرد ، چرا که این جهان زندان و ما زندانیان این جهانیم و چاره ای جز حفره‌ کردن زندان و خود را وا رهانیدن نیست. چرا که حقیقت ورای چیزی است که ما می اندیشیم ، می بینیم ، می شنویم و می گوییم و آن حقیت چیزی جز درد بی عشقی و درد جدا شدن از نیستان حقیقت نیست که روزگار دور و درازی است که از آن دور شده ایم و هیاهو زندان های متعدد تو در تو حتی فرصت یادآوری آن ایام را از از ما گرفته است چنانکه رهی معیری سروده است :
یاد ایامی که در گلشن فغانی داشتم در میان لاله و گل آشیانی داشتم
گرد آن شمع طرب می‌سوختم پروانه‌وار پای آن سرو روان اشک روانی داشتم
آتشم بر جان ولی از شکوه لب خاموش بود عشق را از اشک حسرت ترجمانی داشتم
چون سرشک از شوق بودم خاکبوس درگهی چون غبار از شکر سر بر آستانی داشتم
در خزان با سرو و نسرینم بهاری تازه بود در زمین با ماه و پروین آسمانی داشتم
درد بی‌عشقی ز جانم برده طاقت ورنه من داشتم آرام تا آرام جانی داشتم
بلبل طبعم رهی باشد ز تنهایی خموش نغمه‌ها بودی مرا تا همزبانی داشتم
و آخر اینکه هر چه بگوئیم و بجوئیم و از هر مسیر طی کنیم که بخواهیم از زندان های های خود ساخته بجهیم و آزاد شویم ، در نهایت به عشق می رسیم که عشق اکسیر شفا بخش است و کوره ای برای گداختن و گداخته شدن و فرصتی است برای صیقل دادن و صاف و زلال شدن و بی رنگی که بهترین رنگ هاست .همانگونه که حضرت مولانا فرمود :
هرچه گویم عشق را شرح و بیان چون به عشق آیم خجل باشم از آن
لیک عشق بی زبان روشنتر است گرچه تفسیر زبان روشنگر است
شاد باش ای عشق خوش سودای ما ای طبیب جمله علت های ما
ای دوای نخوت و ناموس ما ای تو افلاطون و جالینوس ما

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا