دو روی سکه اثرات کرونا بر محیط زیست

به گزارش تفاهم آنلاین، در ابتدای شیوع ویروس کرونا تغییرات نادر محیط زیست همه را شگفت زده کرد. از تنفس عمیق زمین تا تردد آزادانه حیوانات جنگل در بزرگراه‌ها هریک تصاویر بدیعی را برای جهانیان به نمایش گذاشت. در طول این سال‌ها هزاران توصیه‌ و قانون برای نجات محیط زیست عقیم مانده بود.

ولی ویروس کرونا به سادگی و در عرض چند هفته قرنطینه تمامی آنها را محقق کرد. آنچنان که کارشناسان محیط زیست پیش‌بینی کردند حیات زمین پس از این دوران تحول عظیمی را تجربه خواهد کرد.

رفع آلودگی محیط زیست

گستره این اتفاقات تمام دنیا را در بر گرفته بود. همان گونه که دهلی پایتخت هندوستان پس از سالها رنگ آبی آسمان را به خود دید، ونیز ایتالیا نیز آب زلال و شفاف در کانال ونیز را بار دیگر تجربه کرد. در کشور ما نیز روزهای قرنطینه خبری از آلودگی هوا در کلان‌شهرهایی مانند تهران نبود.

این اتفاقات به سادگی اثبات کرد آنچه محققان در مورد نقش مؤثر کاهش وسایل نقلیه و کاهش فعالیت‌های صنعتی بر آلودگی هوا بیان می‌کردند حتی در کوتاه مدت نیز نتیجه خواهد داد.

محققان نیز در این فرصت، تحقیقات علمی فراوانی در این حوزه انجام دادند. به عنوان مثال یکی از این تحقیقات نشان می‌دهد در اوایل ماه آوریل که قرنطینه در اکثر نقاط جهان اجرا شد میزان انتشار روزانه کربن تا 17 درصد کاهش داشته است.

اهمیت این درصد زمانی مشخص می‌شود که بدانیم این کاهش، بالاترین میزان کاهش از بعد از جنگ جهانی دوّم تاکنون بوده است. محققان امیدوارند با رواج دورکاری در میان مردم، کاهش تردد درون شهرها تداوم داشته باشد تا کاهش انتشار کربن نیز ادامه‌دار باشد.

افزایش پسماند پلاستیک

سال‌هاست با گسترش استفاده از پلاستیک در زندگی روزمره مردم، محققان در مورد خطرات پسماند پلاستیک برای محیط زیستهشدار می‌دهند. در حالی که اساساً بهترین راه برای دفع زباله‌های پلاستیکی بازیافت دوباره آن است هنوز معضل جداسازی زباله‌ها در بسیاری از کشورها عملی نمی‌شود.

در نتیجه ضایعات پلاستیک به شیوه سنتی در میان سایر ضایعات دفن شده یا سوزانده می‌شوند و با تولید گازهای سمی محیط زیست را تخریب می‌کنند.

حال بحران کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی حجم عظیمی از ماسک، دستکش، نایلون و حتی ظروف یکبار مصرف ایجاد کرده است. زباله‌هایی که بعضاً به دلیل احتمال آلودگی به ویروس، بدون در نظر گرفتن اولویت‌های جداسازی زباله دفع می‌شوند.

در حال حاضر که اولویت، نجات جان انسان‌ها و کنترل بیماری است هنوز اقدام خاصی برای مدیریت این پسماندها صورت نگرفته است.

استفاده بی‌رویه از مواد ضد عفونی کننده

همه‌گیری ویروس کرونا چنان با سرعت اتفاق افتاد که حتی محققان نیز فرصت تحلیل راهکارهای خود را نداشتند. در روزهای اولیه بحران کرونا، توصیه به ضدعفونی همه وسایل و سطوح آن‌قدر جدی بود که همه، مضرات این مواد نه فقط برای محیط زیست که برای سلامت انسان را نیز نادیده گرفتند.

اثرات ورود این مواد به طبیعت و نیز آبهای زیرزمینی از جمله مواردی است که بعدها آشکار خواهد شد. در آخر باید گفت هم‌اکنون و در میانه بحران ظاهراً ما انتخاب چندانی نداریم.

فقط این که به سهم خود بکوشیم با استفاده از ماسک پارچه‌ای به جای ماسک یکبار مصرف و یا استفاده از محصولات ضدعفونی کننده دوستدار محیط زیست شرایط را کمی کنترل کنیم و منتظر باشیم تا زمان مشخص کند که اثرات مثبت بحران کرونا بر محیط زیست آن‌قدر ارزشمند بوده که بتوان اثرات منفی آن را نادیده گرفت یا خیر.