در دنیای استارت‌آپ‌ها، شکست یعنی فرصتی برای یادگیری
آمار فعالیت استارت آپ ها در سرتاسر جهان، شکست اکثریت آن ها را فریاد می زند، با این وجود هیچ کس دوست ندارد درباره ی شکست استارت‌آپ‌ها صحبت کند. هزاران و حتی میلیون‌ها ویدیوی انگیزشی، پیج و سخنرانی وجود دارد که می‌گویند شروع کن، خلاق باش. به ایده هایت احترام بگذار و آن ها را عملی کن. اما هیچکدام نمی گویند که احتمال آنکه به موفقیت دست یابی، بسیار کمتر از آن است که شکست را تجربه کنی. دقیقا مثل اینکه هیچکس دوست ندارد، شاهد مراسم عقدی باشد که احتمال طلاق در آن تا این حد بالاست. شکست یکی از اساسی ترین مولفه های تجربه استارت آپ هاست و یکی از مواردی است که بسیار کم به آن پرداخته شده است. اتفاق عجیبی که در دنیای استارت آپ ها وجود دارد، این است که هنگام صحبت درباره شکست، بحث عوض می شود، دیگران به ادامه صحبت تان توجه نمی کنند، و نگرانند مبادا ،کسی چنین حرفی را بشنود. در واقع صحبت از شکست استارت آپ ها تبدیل به یک تابو شده و بیشتر داستان هایی که بنیانگذاران در مورد استارت آپ خود می گویند، این چنین است: ما یک ایده عالی را اجرا کردیم و کارمان گرفت و حسابی سود کردیم. اما باور کنید که این چیزی نیست که در واقع اتفاق افتاده است.
شکست با استارت آپ ها عجین شده است. هر ماه بیش از نیم میلیون استارت آپ در سراسر دنیا شروع به فعالیت می کنند و جالب است، بدانید که حدود 30 درصد از این تعداد، طی دو سال اول فعالیت خود، ورشکست می شوند و نیمی از آن ها قبل از رسیدن به سال پنجم فعالیت خود، تعطیل می شوند و فقط 25 درصد از آن کسب و کارهای نوپا می توانند، برای 15 سال و یا بیشتر در بازار دوام بیاورند.
برخی از استارت آپ های دهه 70-80 میلادی که اکنون به جایی رسیده اند که در حوزه ی کاریشان یکه تازی می کنند و هیچ رقیبی به گرد پایشان نمی‌رسد، روزی یک استارت آپ شکست خورده به حساب می آمدند. مدیر عامل ها اخراج شدند و شرکت به جایی رسید که دیگر راهی جز اعلام ورشکستگی برایشان باقی نماند. اما امروز به غول های تجاری تبدیل شده اند که شاید کمتر کسی روزهای افول‌شان را به یاد آورد. اپل؛ یکی از بزرگترین بازگشت های تاریخ تکنولوژی است. موسس آن استیو جابز در سال 1985 از این شرکت اخراج شد و طی 12 سال، اپل در چند قدمی ورشکستگی قرار گرفت. با ورود دوباره استیو در سال 1997 و سرمایه گذاری 150 میلیون دلاری مایکروسافت، اپل را دوباره زنده کرد و آخر همان سال، اپل iMac را معرفی کرد و شرکت را به سوددهی رساند.
فیل لیبین در سال 2008 تصمیم گرفت، تمام کارکنان خود را اخراج کرده و Evernote را ببندد. یک بار پیش از اینکه به رختخواب برود، حوالی ساعت 3 صبح ایمیل خود را چک کرد و نامه ای از یک شخص سوئدی را دریافت کرد. این آقای سوئدی عاشق Evernote شده بود و می خواست روی کمپانی سرمایه گذاری کند. با سرمایه 500 هزار دلاری وی، Evernote هیچگاه به طور کامل بسته نشد و حالا ارزشی معادل 1 میلیارد دلار دارد.
Airbnb در سال 2008 توسط سه نفر که ایده اجاره ی خانه و تفرجگاه ها از طریق اینترنت را داشتند، تاسیس شد. سرمایه گذاران در آن زمان چندان به این ایده اعتقادی نداشتند و درخواست برایان چسکی، موسس شرکت، 7 بار توسط سرمایه گذاران مختلف رد شد تا اینکه به Y Combinator رسیدند. این استارتاپی که سرمایه گذاران علاقه ای به آن نداشتند، حالا ارزشی معادل 25.5 میلیارد دلار دارد.
اگر مجال بود ،می توانستم صدها استارت آپ را که اکنون آوازه ی سرمایه شان در تمام دنیا پرشده است را معرفی کنم ،تا بدانید که امروز شما فقط رنگ و لعاب ظاهر استارت آپ ها را دیده اید. بله مشقت‌ها کشیده شده تا پیروزی به کام استارت آپ ها رسیده است. وقتی می گوییم، 90 درصد استارت آپ ها شکست می خورند، آمار عجیبی است که برای اهل فن تنها یک مطلب را یادآوری می کند. که شکست پیج نخستین رسیدن به موفقیت است. جاناتان سیگل، کارآفرین پیشرو، سرمایه گذار و نویسنده به چند نکته مهم درباره ی شکست استارت آپ ها اشاره می کند. او با کمی طعنه و شوخی می گوید: من در این راه زخم‌ها خورده ام و تا پای گور رفتم و برگشتم.
اما در کشورعزیزمان ایران، افرادی که به دنبال راه‌اندازی استارت آپ ها هستند، عموما جوانان و تازه دانش آموخته ها هستند. افرادی که از سرمایه زمان، ثروت و حتی ممکن است از لذت های خود گذشته‌اند تا شاید به لذت های بزرگتری دست یابند. افرادی که قید کارمندی را زده اند و به دنبال رویاهایشان، سختی‌ها را به جان خریده اند. اما همانطور که گفتیم، اگر در زمره ی کسانی باشند که شکست را تجربه کرده باشند و سرمایه و زمان زیادی را ازدست داده باشند، باید به این باور برسند که هر شکست، گامی به سوی موفقیت است و باید از آن درس گرفت. با بیان این مطالب نمی گوییم ،وارد دنیای استارت‌آپ‌ها نشوید. بلکه می گوییم با چشم بازتری وارد این دنیای هیجان‌انگیز شوید، عوامل شکست و موفقیت در کسب‌وکارها را بدانید و بی گدار به آب نزنید و بدانید، همین که جسورانه وارد دنیای استارت‌آپ‌ها شده‌اید و به زمره ی کارآفرینان پیوسته اید، صدها گام از دیگران جلوترید.
