توسعه بخش تعاون با هدف ایجاد اشتغال پایدار

بخش تعاون يكي از بخش هاي کلیدی و اساسی  اقتصاد كشور است . تعاونی ها ؛ همواره یک اهرم مناسب برای توسعه اقتصادی کشورها به شمار می آیند. تشکیل تعاونی‌ها در جهان به شکل امروزی در اواخر قرن نوزدهم به وجود آمد.

امروزه سازمان‌های جهانی، توسعه  اقتصادی در کشور را به نوعی بدون مشارکت عمومی‌مردم ،فاقد ارزش و اعتبار می‌دانند و به همین  جهت ، اکثر کشورها از بخش تعاون به عنوان یکی از ابزارهای مهم و فاکتور اثرگذاردر امر توسعه یاد می کنند.ایجاد تعاونی ها از طریق تجمیع امکانات و سرمایه اندک افراد جامعه به منظور توسعه فعاليت هاي اقتصادي و بهبود زندگي اجتماعي و فرصت هاي شغلي  شکل می گیرد.در واقع تعاونی‌ها ؛ سازمان های مردمی هستند که توسط خود اعضا و با اختیار کامل آنها تشکیل و منطبق با اصول بین المللی تعاون اداره می شوند.اندیشمندان و سیاست گذاران اغلب کشورها ی توسعه یافته  در سیاست گذاری کلان توسعه اقتصادی خود،همواره توجه خاصی به نقش اثرگذار تعاونی ها در توسعه روستایی با بهره گیری از مشارکت روستاییان در جهت رفع مشکلات و چالش های بیکاری و اقتصادی مبذول داشته اند.

تعاون روستایی و کارآفرینی

در کشور ما نیز،تعاون روستایی و کارآفرینی روستایی با توجه به وضعیت موجود نواحی روستایی از جایگاه ویژه ای درفرایند توسعه روستایی برخوردار است.امروزه معضل بیکاری و ایجاد اشتغال یکی از چالش ها  و دغدغه های  بزرگ دانش آموختگان مراکز آموزش عالی جامعه ماست .چون همه فارغ التحصیلان در اولین گام برای ایجاد اشتغال با کمبود سرمایه درگیر هستند .یکی از بخش هایی که در این زمینه راهگشا بوده و می تواند باعث ایجاد اشتغال شود،بخش تعاون می باشد.تعاونی ها در همه جوامع می توانند زمینه ساز توسعه اشتغال پایدار ، کمک به تأمین عدالت اجتماعی، کاهش فقر و محرومیت زدایی باشند.با وجود اثرات بسیار مثبت تعاونی ها در اهداف اشاره شده، متاسفانه هیچ گاه نتوانستند جایگاه قدرتمند خود را در توسعه اقتصادی تثبیت نمایند.

تعاونی های دانش بنیان و حل گره اشتغال

حمایت از تعاونی های دانش بنیان حتی می تواند علاوه بر حل گره اشتغال ،وابستگی به درآمدهای نفتی را نیز با جذب دانشجویان و افراد نخبه در جهت جذب افراد صاحب ایده و استفاده از طرح های دارای توجیه اقتصادی در سطح کشور را باز کند.در این راستا به گفته وزیر تعاون ،طبق برنامه ششم توسعه باید در حوزه تعاون به سهم ۲۵ درصدی می‌رسیدیم اما اکنون این عدد حدود ۳.۵درصد است.  متاسفانه بخش تعاون در کنار سایر حوزه های اقتصادی به ویژه بخش خصوصی به لحاظ امکانات و آنچه برای آن تعریف شده بود، تناسب مطلوبی نداشت .

برای توسعه و گسترش تعاونی ها برای تحقق سهم 25 درصدی این بخش در اقتصاد کشور از اقداماتی مانند توزیع سهام ،افزایش انگیزه به منظور سرمایه گذاری ،ایجاد راهکارهایی در جهت نوآوری در مالکیت تعاونی ها ، فراهم شدن زمینه های لازم برای واگذاری شرکت ها و بنگاه های دولتی به شرکت های تعاونی بسیار موثر خواهد بود.همچنین به منظور ایجاد اشتغال و همچنین تشویق سرمایه گذاران در فضای ویژه تعاونی ها ، نیازمند حمایت های بسیار موثر دولت در این زمینه است.

جایگاه ویژه تعاون در اقتصاد کشور

براساس قوانین ،جایگاه ویژه تعاون در اقتصاد کشور بر کسی پوشیده نیست ،اما باید گفت ،متاسفانه هیچ گاه بخش تعاونی ها به این مقام و جایگاه دست نیافته اند.در واقع این بخش باید سکوی پرتابی برای رشد اقتصادی کشور و اشتغال  باشد. در این راستا،می توان گفت،تعاونی‌ها ؛واحدهای کوچک ویژه اقتصادی هستند که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در تولید ملی، کارآفرینی و جذب نیروی کار و تحقق خودکفایی اقتصادی با افراد جامعه مشارکت می کنند. اهمیت و توجه نسبت به موثر بودن تعاون یا همان کار گروهی به قدری است که به موجب اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز نظام اقتصادی کشور بر پایه سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی استوار شده است.براساس آخرین گزارش های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و آمارهای اعلام شده ،اکنون در کشور بالغ بر ۹۷ هزار تعاونی در کشور فعال است که این تعاونی‌ها در بخش های مختلف از جمله ٥٢ هزار واحد آن در حوزه توليد صنعتي، عمراني، كشاورزي و قاليبافي فعاليت دارند و مابقي در حوزه توزيعي و خدماتي فعال و مشغول به کار هستند.به عبارتی با عضويت ۱۲ ميليون و ۵۰۰هزار نفر در تعاوني ها هم اينك بيش از یک میلیون و هشتصد هزار فرصت شغلي در اين بخش ایجاد شده است.

و در کلام آخر با توجه به موارد اشاره  شده، فعالیت‌ها تعاونی باعث می شود  که سطح زندگی مردم به معنای واقعی ارتقاء پیدا کرده و به عبارتی فرهنگ تعاونی، باعث استحکام دموکراسی و مشارکت مردمی  خواهد شد.بنا براین ،بخش تعاون  نیازمند برنامه ریزی های همه جانبه و حمایت همه مسئولان کشور است.

مهسا صالحی – کارشناس ارشد مدیریت مالی