تازه‌واردان بورس، انواع اوراق بهادار را می‌شناسند؟
در ماههای اخیر افرادی زیادی از عموم مردم وارد بازار بورس شدند. آنها با تصور اینکه معامله سهام عادی، تخصص ویژه‌ای نمی‌خواهد خیلی زود معامله در بازار را شروع کردند. در حالی که بسیاری از آنان حتی با انواع اوراق بهادار آشنایی ندارند. در حالی که انواع اوراق بهادار با سود و ریسک متفاوت طراحی شده تا منافع افراد مختلف در بازار حفظ شود.
به گزارش تفاهم آنلاین، اوراق بهادار یک نوع دارایی نامشهود است که ارزش مالی مشخصی داشته و قابل معامله است. بازار بورس که این روزها طرفداران فراوانی یافته محل معامله این اوراق است.
ورود سرمایه مردم به بازار بورس بسیار مفید است زیرا توسعه اقتصادی و پیشرفت مداوم تولیدات داخلی مستلزم تأمین منابع مالی مورد نیاز است و بازار بورس نقش بسیار مهمی در تأمین این منابع مالی دارد.
ولی ورود به بازار بورس بدون آموزش مفاهیم اولیه بازار موجب ضرر مردم خواهد شد. یکی از آموزش‌های اولیه آشنایی با مفهوم اوراق بهادار و انواع آن است.
اوراق بهادار چیست؟
در بازار سرمایه اوراق بهادار به عنوان ابزارهای مالی ارزشمندی که قابلیت نقل و انتقال دارند شناخته می‌شوند. صاحب اوراق بهادار دارای حق و حقوق مشخصی است که مطابق آن می‌تواند دارایی خود را در بازار بورس معامله کند.
انواع اوراق بهادار
1- اوراق سهام
هر شرکتی که مجوز حضور در بازار بورس را دریافت کند می‌تواند با تقسیم سرمایه خود به سهم‌های برابر آن را در بازار به فروش برساند. هرکس با خرید سهام یک شرکت به اندازه سهمی که خریداری کرده در مالکیت شرکت سهیم است.
صاحبان سهام یک شرکت، دارای حق رأی در مجمع عمومی شرکت بوده و هم از سود سالیانه سهام بهره‌مند می‌شوند و هم افزایش یا کاهش ارزش سهام بر دارایی آنها تأثیرگذار است. انواع سهام عبارتند از:
– سهام عادی
– سهام ممتاز
– حق تقدم سهام
– سهام بانام و بی‌نام
2- اوراق بدهی
زمانی که دولت یا شرکتی دچار کمبود منابع مالی می‌شود به جای گرفتن وام از بانک می‌تواند اوراق بدهی منتشر کرده و با فروش آنها در حقیقت از مردم قرض بگیرد.
این نوع اوراق بهادار اسنادی هستند که به موجب آن شرکت متعهد می‌شود بهره سالانه که مبلغ آن مشخص است را به صاحب این اوراق پرداخت کرده و در زمان سررسید نیز اصل سرمایه یا ارزش اوراق بدهی را پرداخت نماید.
تفاوت اوراق بدهی با سهام این است که صاحب اوراق بدهی سهمی در مالکیت شرکت ندارد و تنها بهره یا سود سالانه مشخصی را دریافت می‌کند.
به عبارت دیگر افزایش یا کاهش ارزش شرکت نفع یا ضرری برای صاحبان اوراق بدهی ندارد. انواع اوراق بدهی عبارتند از:
– اوراق خزانه دولتی
– اوراق مشارکت دولتی یا شرکتی
– اوراق قرضه اسلامی (صکوک)
– اوراق مرابحه
– اوراق استصناع
– اوراق منفعت
– اوراق سلف موازی
– گواهی سپرده
– اوراق بهادار وثیقه‌ای
3- اوراق بهادار مشتقه
ارزش این اوراق در واقع از یکی از دارایی‌های پایه مانند طلا، ارز، کالای خاصی مانند زعفران و … مشتق می‌شود. بنابراین نوسانات دارایی مبنا تعیین کننده ارزش اوراق بهادار مشتقه خواهد بود.
تفاوت اوراق مشتقه با سایر انواع اوراق بهادار در این است که این اوراق در بازارهای خارج از بورس نیز معامله می‌شوند. تنها اوراق مشتقه استاندارد و قانونمند در بازار بورس معامله می‌شوند.
مابقی اوراق مشتقه که استانداردسازی نشده‌اند و در خارج از بازار بورس معامله می‌شوند معمولاً ریسک بالایی دارند. انواع اوراق مشتقه عبارتند از:
– قراردادهای سلف
– قراردادهای آتی
– قراردادهای اختیار معامله
– قراردادهای معاوضه
مردم باید بدانند فقدان سواد مالی، مهمترین عامل سود یا ضرر آنها در بازار بورس است. نه تنها در بورس که در هر عرصه‌ای اگر تخصص نداریم باید از متخصصین آن کمک بگیریم.
گزینه‌هایی نظیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری به همین منظور در بازار بورس تعریف شده‌اند. این که چه کسی شما را به حضور در بازار بورس ترغیب کرد مهم نیست مهم این است که هرکس باید مسئولیت معاملات خود را بپذیرد. پس یا به دنبال کسب دانش سرمایه‌گذاری باشید و یا سرمایه خود را به متخصصین بسپارید.
