چرا افزایش وام ازدواج تأثیری بر آمار ازدواج ندارد؟
وام ازدواج یکی از راهکارهای دولت برای تسهیل ازدواج جوانان است. با گذشت بیش از ده سال از شروع پرداخت وام به نظر می‌رسد تأثیر بسزایی در افزایش آمار ازدواج نداشته است. در حالی که این وام در موضوعاتی مانند افزایش کودک همسری، افزایش ازدواج صوری و افزایش ازدواج سالمندان متهم است.
به گزارش تفاهم آنلاین، پرداخت وام ازدواج یکی از راهکارهایی است که برای تسهیل ازدواج و ترغیب جوانان به این امر اجرایی شد. هم‌اکنون بیش از ده سال از اجرای این قانون می‌گذرد اما دلایل محکمی مبنی بر اثرگذاری آن در افزایش آمار ازدواج وجود ندارد. شرایط پیچیده اقتصادی در این سالها سبب شده تا افزایش وام ازدواج نقش مؤثری در ترغیب جوانان به ازدواج نداشته باشد.
به عبارت دیگر میزان افزایش مبلغ وام در برابر رشد افسارگسیخته تورم در کشور ارزشی ندارد. به جز آن، متأسفانه وام ازدواج به بهانه‌ای برای سوداگران تبدیل شد تا جایی که برخی کارشناسان در مورد آسیب‌های اجتماعی آن هشدار دادند.
ازدواج صوری
فشار مشکلات اقتصادی و افزایش روزافزون قیمت‌ها سبب شد عده‌ای بیراهه‌ای را برای رفع نیاز مردم ایجاد کنند. ازدواج صوری به منظور دریافت وام ازدواج از اتفاقات ناگواری بود که رسیدن خبر آن به صحن مجلس گواه از وقوع آن داشت.
هرچند مبلغ وام افزایش یافته با این وجود این مبلغ آن قدر نیست که جوانی تن به ازدواج صوری بدهد. این امر تنها نشان دهنده اوج استیصال مردم است که به هر طناب پوسیده‌ای نیز چنگ می‌زنند.
ازدواج کودکان
یکی از آمارهای جنجال برانگیزی که با افزایش وام ازدواج رسانه‌ای شد موضوع افزایش چهار برابری متقاضیان دختر زیر 15 سال برای دریافت وام ازدواج بود. برخی فعالان حمایت از حقوق زنان صراحتاً این موضوع را با افزایش آمار کودک همسری مرتبط دانستند. ولی حقیقت این است که تحلیل آمارها همیشه به تنهایی کافی نیست.
در این مسئله ظاهراً مطابق آمار بانک مرکزی تعداد متقاضیان زیر 15 سال وام ازدواج افزایش یافته ولی مطابق آمار ثبت احوال آمار ازدواج افراد زیر 15 سال تغییر محسوسی نداشته است. در واقع به دلیل شرایط اقتصادی، تعداد خانواده‌هایی که متقاضی وام شده‌اند، افزایش یافته ولی این لزوماً به معنای افزایش کودک همسری نیست.
با این وجود مشکلات پرداخت وام به افراد زیر 18 سال که قاعدتاً توانایی بازپرداخت آن را ندارند مسئله‌ای است که کماکان نیاز به بررسی کارشناسی دارد.
ازدواج سالمندان
مسئله دیگر افزایش آمار سالمندان متقاضی وام ازدواج بود. این آمار نیز نشان می‌دهد ظاهراً افزایش مبلغ وام، انگیزه‌ای برای ازدواج دوم و سوم در سالمندان ایجاد کرده است. گرچه فی نفسه ازدواج سالمندان را نمی‌توان تقبیح کرد ولی اگر این ازدواج‌ها پوششی برای دریافت وام ازدواج باشد تبعات اجتماعی فراوانی به دنبال خواهد داشت.
تبدیل جوانان به بدهکاران بانکی
در شرایطی که هنوز امکان اشتغال پایدار برای اغلب جوانان فراهم نیست افزایش مبلغ وام، دردی بر دردهای آنها اضافه خواهد کرد. زیرا پرداخت اقساط مبالغ سنگین وام، تنها با شغل دائم و حقوق ثابت امکان‌پذیر است. بنابراین زمانی که بیکاری در جامعه بیداد می‌کند اعطای وام بیشتر، تنها جوانان را به بدهکاران بانکی تبدیل می‌کند.
ضرورت کار کارشناسی در وام ازدواج
به نظر می‌رسد در مورد وام ازدواج، انجام کار کارشناسی برای تعیین دقیق جامعه هدف، ضروری‌تر از افزایش مبلغ آن است. زیرا در شرایط فعلی حجم زیادی از این مبالغ در واقع هدر می‌رود. حقیقت این است که علیرغم افزایش قابل توجه مبلغ وام، در مقابل تورم شدید این سالها، این وام تنها برای خرید یکی از لوازم زندگی کاربرد دارد.
بعید به نظر می‌رسد هزینه خرید یک یخچال مشکلی از جوانان حل نماید یا اشتیاق آنان برای ازدواج را افزایش دهد. شاید با شناسایی دقیق زوج‌هایی که صلاحیت دریافت وام و توان پرداخت آن را دارند و افزایش مبلغ وام حداقل به اندازه رهن یک خانه نقلی، کارایی وام ازدواج در تشویق جوانان به ازدواج و تقویت بنیان خانواده نمایان شود.
