برای محاسبه درآمد نیروگاه خورشیدی 100 کیلووات، ابتدا باید میزان تولید سالانه برق را در نظر گرفت. به‌طور متوسط در ایران هر کیلووات پنل خورشیدی حدود 1500 کیلووات‌ساعت انرژی در سال تولید می‌کند. بنابراین یک نیروگاه 100 کیلوواتی سالانه حدود 150,000 کیلووات‌ساعت برق تولید خواهد داشت. اگر این مقدار را در نرخ خرید تضمینی 38,200 ریال ضرب کنیم، درآمد سالانه تقریباً 5,730,000,000 ریال (معادل 573 میلیون تومان با نرخ دلار 80 تومان) خواهد بود. این میزان سود، بازگشت سرمایه مناسبی برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند.

در مورد نیروگاه خورشیدی 1 مگاوات، ظرفیت تولید سالانه حدود 1,500,000 کیلووات‌ساعت برآورد می‌شود. با نرخ خرید تضمینی 28,000 ریال برای هر کیلووات‌ساعت، درآمد سالانه برابر 42,000,000,000 ریال (معادل 4.2 میلیارد تومان) خواهد بود. این درآمد پایدار در طول دوره قرارداد خرید تضمینی، به ویژه در مناطق آفتابی کشور، باعث می‌شود نیروگاه‌های بزرگ خورشیدی از نظر اقتصادی بسیار جذاب باشند و بازگشت سرمایه آن‌ها در مدت کوتاهی محقق شود. پیشنهاد میشود برای اطلاع از میزان دقیق ها درآمد و هزینه ها، طرح توجیهی نیروگاه خورشیدی را مطالعه کنید.

فرمول محاسبه درآمد نیروگاه خورشیدی

برای محاسبه درآمد یک نیروگاه خورشیدی باید ابتدا مقدار انرژی تولیدی سالانه آن مشخص شود. اساس کار این است که هر کیلووات پنل خورشیدی در شرایط اقلیمی ایران، به طور متوسط حدود 1500 کیلووات‌ساعت برق در سال تولید می‌کند. بنابراین اگر ظرفیت نیروگاه را بدانیم، می‌توانیم خیلی راحت با ضرب آن در 1500 میزان تولید سالانه را به دست آوریم. مرحله بعدی محاسبه درآمد است؛ کافی است این مقدار تولید سالانه را در نرخ خرید تضمینی برق (که توسط وزارت نیرو تعیین می‌شود) ضرب کنیم. به این ترتیب درآمد سالانه به سادگی محاسبه شده و می‌توان بر اساس آن میزان سودآوری پروژه را برآورد کرد.

1. محاسبه تولید سالانه برق

هر ۱ کیلووات پنل خورشیدی در شرایط معمول ایران حدود ۱۵۰۰ کیلووات‌ ساعت در سال برق تولید می‌کند.
پس:

تولید سالانه=ظرفیت نیروگاه (کیلووات)×1500

2. محاسبه درآمد سالانه

وقتی تولید سالانه را حساب کردیم، کافی است آن را در نرخ خرید تضمینی برق ضرب کنیم:

درآمد سالانه=تولید سالانه (کیلووات‌ساعت)×نرخ خرید هر کیلووات‌ساعت (ریال)

3. مثال عملی

• نیروگاه 100 کیلووات:

100×1500=150,000 کیلووات‌ ساعت در سال

150,000×38,200=5,730,000,000 ریال

• نیروگاه 1 مگاوات (1000 کیلووات):

1000×1500=1,500,000 کیلووات‌ ساعت در سال

1,500,000×28,000=42,000,000,000 ریال

نرخ تضمینی خرید برق خورشیدی

در سال ۱۴۰۴، تعرفه خرید تضمینی برق خورشیدی بسته به ظرفیت نیروگاه مشخص می‌شود. نیروگاه‌هایی که ظرفیت آن‌ها حداکثر ۲۰۰ کیلووات است، برق تولیدی خود را به قیمت ۳۸,۲۰۰ ریال برای هر کیلووات‌ساعت به فروش می‌رسانند. برای پروژه‌هایی با ظرفیت بین ۲۰۰ کیلووات تا ۱ مگاوات، نرخ خرید به ۳۱,۵۰۰ ریال کاهش می‌یابد. همچنین، نیروگاه‌های بزرگ‌تر با ظرفیت ۱ تا ۱۰ مگاوات مشمول نرخ پایه ۲۸,۰۰۰ ریال هستند. این ارقام بر اساس سیاست‌های حمایتی دولت در زمینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر تعیین شده و هر سال متناسب با شرایط اقتصادی و تورم، مورد بازبینی و تعدیل قرار می‌گیرند.

• ⚡ نیروگاه تا ۲۰۰ کیلووات → ‌۳۸,۲۰۰ ریال به ازای هر kWh
• ⚡ نیروگاه ۲۰۰ کیلووات تا ۱ مگاوات → ‌۳۱,۵۰۰ ریال به ازای هر kWh
• ⚡ نیروگاه ۱ تا ۱۰ مگاوات → ‌۲۸,۰۰۰ ریال به ازای هر kWh

عوامل موثر بر میزان درآمد نیروگاه

میزان درآمد یک نیروگاه خورشیدی تنها به ظرفیت و نرخ خرید تضمینی برق محدود نمی‌شود و عوامل متعددی بر آن اثرگذارند. نخستین عامل، میزان تابش خورشید در منطقه است؛ هر چه شدت و ساعات آفتابی بیشتر باشد، تولید انرژی بالاتر خواهد بود. عامل دیگر راندمان تجهیزات مانند پنل‌ها، اینورترها و کابل‌هاست که کیفیت و تکنولوژی آن‌ها می‌تواند تفاوت قابل‌توجهی در میزان تولید ایجاد کند.

موقعیت جغرافیایی و زاویه نصب پنل‌ها نیز نقش کلیدی دارد؛ نصب صحیح می‌تواند بازدهی را افزایش دهد. همچنین میزان تمیزی پنل‌ها و نگهداری منظم باعث جلوگیری از کاهش تولید به دلیل گردوغبار یا آلودگی می‌شود. در نهایت، درصد تلفات شبکه و خاموشی‌ها نیز بر فروش برق مؤثر است. ترکیب این عوامل مشخص می‌کند که درآمد واقعی نیروگاه تا چه اندازه به پیش‌بینی‌های اولیه نزدیک خواهد بود.

نقش راندمان پنل‌ها و تجهیزات در میزان درآمد نیروگاه

راندمان پنل‌ها و تجهیزات یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین میزان درآمد نیروگاه خورشیدی است. هرچه راندمان پنل‌ها بالاتر باشد، انرژی بیشتری از تابش خورشید جذب و به برق تبدیل می‌شود. برای مثال، پنل‌هایی با راندمان ۲۰٪ نسبت به پنل‌های قدیمی با راندمان ۱۵٪، در همان مساحت خروجی بیشتری تولید می‌کنند و در نتیجه درآمد سالانه افزایش می‌یابد.

علاوه بر پنل‌ها، کیفیت تجهیزات جانبی مانند اینورترها، کابل‌ها و ترانسفورماتورها نیز در کاهش تلفات و افزایش بهره‌وری نقش اساسی دارند. اگر تجهیزات استاندارد و باکیفیت انتخاب شوند، میزان خرابی و خاموشی نیروگاه کاهش یافته و تولید پایدار تضمین می‌شود. بنابراین استفاده از فناوری‌های جدید و انجام نگهداری منظم می‌تواند اختلاف قابل‌توجهی در درآمد نهایی نیروگاه ایجاد کند و بازگشت سرمایه را تسریع بخشد.