مصرف قلیان و اثرات سوء آن بر هیچ کس پوشیده نیست .متاسفانه با تردد در بسیاری از رستوان ها و سفره خانه های سنتی با جمعی از جوانان و یا خانواده هایی روبرو خواهید شد که براحتی دورهم قلیان مصرف می کنند و آن را به نوعی تفریح بی ضرر می دانند.
این روزها قلیان کشیدن در بسیاری از مکان ها حتی برای بسیاری از خانواده ها به موضوعی عادی و یک رفتار اجتماعی تبدیل شده و یکی از دلایل استقبال گرم جوانان از آن همین موضوع است.
البته نمی توان از گردش مالی بزرگ و سود قابل توجه قلیان در بسیاری از اماکن صرفنظر کرد. بیشتر سود روزانه ی بسیاری از چایخانه های سنتی از پول قلیان است و بسته به نوع آن ، مبالغ هنگفت و قابل تاملی را به خود اختصاص می دهد. در حالیکه بسیاری از افراد و حتی خانواده های ایرانی قلیان را فاقد ضرر می دانند، به گفته کارشناسان، زیان مصرف قلیان بیست برابر سیگار است. ضمن این‌که وجود توتون با اسانس های متفاوت و یا به اصطلاح میوه‌ای در قلیان‌ها سبب بروز بیماری‌های ریوی و مشکلات تنفسی می‌شود. کارشناسان معتقدند ، مصرف هر وعده قلیان برابر مصرف یک پاکت سیگار و حتی بیشتر است و در هر بار مصرف آن دود بسیار زیادی وارد ریه می‌شود و عوارض زیادی برای مصرف کننده در درازمدت به همراه دارد. متاسفانه بعضا دیده می شود که قلیان در دست کودکان زیر هجده سال نه به دور از چشم خانواده ، بلکه در جمع خانواده می باشد که خود خبر از فاجعه ای بزرگ می دهد.
متاسفانه آمارها حاکی از واقعیت هایی عجیب و تاسف آورد دارد، که شاید بسیاری از افراد جامعه از آن ها ناآگاهند. طبق آمارهای منتشر شده ، میزان اعتیادآوری نیکوتین موجود در تنباکوها ده درصد از هروئین بیشتر است و بعضا متاسفانه انواع روانگردان ها را نیز به اکثر تنباکوهای موجود در بازار اضافه می کنند و این چنین می شود که قلیان کشیدن تفریحی برای مصرف مواد مخدر و اعتیاد در بین جوانان و نوجوانان می شود.
یک پژوهشگر در این حوزه اذعان داشت که معتادان به قلیان ، ریه های آسیب دیده ای دارند و ظرفیت ریه ی آن ها به شدت کاهش می یابد. شاید مصرف کنندگان قلیان از ضررهای آن اطلاعی نداشته باشند. کشیدن قلیان خطر ابتلا به سل و سرطان دهان و مثانه را نیز به میزان چشمگیری افزایش داده و سرطان دهان، حنجره، ریه، مری و نیز بیماری‌های سنگین ریوی انسدادی مزمن، آمفیزم (گشادی و نابودی کیسه های‌هوایی)، پایین بودن وزن تولد نوزاد، افزایش حملات آسم و ذات‌الریه و برخی خطرات دیگر مربوط به کشیدن قلیان هستند. ضررهای مصرف این قاتل خاموش در یکی دو سطر نمی گنجد. بسیاری از متخصصین این حوزه به طور مشخص اذعان دارند که قلیان حاوی فلزات سنگینی چون آرسنیک، کروم، سرب و کوبالت است و سبب کاهش تولید اسپرم در مردان و در نهایت عقیم شدن آنان می‌شود. متاسفانه اثرات سوء مصرف قلیان با اثرگذاری بر سلول های هورمون مردانه تحرک و طول‌عمر اسپرم را کاهش داده و افزون بر عقیمی مردان، موجب تغییرات ژنتیکی می‌شود که در نهایت بر رشد بچه و سیستم ایمنی او پس از تولد تأثیر می‌گذارد.
ذغال قلیان هم به دلیل داشتن کاربن مونواکساید، آهن و سایر مواد سرطان زا، به میزان و شدت خطرات آن افزوده و بستر مناسب و ضررهای مصرف قلیان را صد چندان می نماید. همچنین عطرهایی که برای ایجاد رایحه در قلیان استفاده می‌شوند، خود عوارض جداگانه و شدیدی را به همراه دارند و مشخص است که از سوخت این ترکیبات ناشناخته، چندین ماده ی زهری، سرطان زا و کشنده را تولید می کنند و چه آسیب های جبران ناپذیری را به بدن وارد می نمایند.
در این حوزه قوانین بازدارنده ای از سوی دستگاه های ذیربط برای سفره خانه ها و رستوران ها اخذ شده بود، اما متاسفانه این روزها مصرف قلیان کماکان رو به افزایش است و این موضوع قبل از آنکه بصورت قانونی حل و فصل شود، نیازمند یک فرهنگ سازی مناسب در میان جوانان و خانواده های ایرانی دارد.
