خلاصه درس نظریه های یادگیری و الگوی تدریس

مبانی نظری یادگیری

تعریف یادگیری و تحلیل مفاهیم آن

وقتی کودک شش ساله‌ای پس از چند روز مدرسه رفتن، به دلیل رفتار محبت آمیز معلمش، به مدرسه علاقه‌مند می‌شود، و صبحها پیش از موعدمقرر به مدرسه می‌رود وبه مادرش می‌گوید: «وقتی بزرگ شدم می‌خواهم معلم شوم» چه اتفاقی افتاده است؟ وقتی نوجوان دوازده ساله‌ای با استفاده از آزمایشگاه زبان، لغات و مفاهیم جدید یک زبان بیگانه را می‌آموزد و از پیشرفت خود راضی به نظر می‌رسد، چه حادثه‌ای رخ داده است؟

تغییراتی مانند: قد، وزن، اندازه یا توان ماهیچه ها، کارایی گردش خون و تنفس هیچ کدام جزء یادگیری نیستند. یادگیری معطوف به اعمالی است که به صورت عمد یا غیرعمد بر اثر تجربه حاصل شده باشد. رفتارهای شفاهی و نوشتاری، نخستین نشانه‌های یادگیری‌اند، و ما از صحبت کردن یا نوشتن افراد می‌توانیم به تغییرات حاصل شده در رفتار آنها پی ببریم.

الف)مفهوم فرایند

فرایند به وقایع و روابط پویا، جاری مستمر  پیوسته در حال تغییر اطلاق می‌شود. یکی از مشخصات بارز فرایند، حرکت و پویایی آن است که بر اثر تعامل دائم اجزا و متغیرهای موجود در آن صورت می‌گیرد، و آغاز و پایان مشخصی ندارد.

یادگیری نیز یک فرایند است، چون بر اثر تعامل دائم فرد با محیط، همیشه و در همه جا به طورپیوسته و مستمر صورت می‌گیرد. از طریق یادگیری فرد با محیط اشنا می‌شود، در مقابل محیط مقاومت می‌کند، محیط را تغییر می‌دهد، و برای تامین نیازهای خود از آن استفاده می‌کند. گاهی نیز تحت تاثیر آن قرار می‌گیرد و زمانی هم خودرا با آن منطبق و سازگار می‌سازد.

لینک دانلود خلاصه درس نظریه های یادگیری و الگوی تدریس

ب)مفهوم تغییر

طبق خلاصه درس نظریه های یادگیری و الگوی تدریس، یادگیری تغییری است که طی فرایند تجربه اتفاق می‌افتد. اصطلاح تجربه مفهوم تغییر را محدود می‌سازد. محدود کردن معمولاً اشاره به علتهای مختلف تغییر دارد؛ بنابراین هر تغییری را نمی‌توان یادگیری نامید. تغییراتی که معلول رشد و بلوغ طبیعی باشند هرگز یادگیری محسوب نمی‌شوند، هرچند رشد و بلوغ طبیعی پیش نیاز به یادگیری و به نوعی تاثیرگذار بر آن است. همچنین تغییرات حاصل از رفتار انعکاسی و خستگی، انطباق حسی، اثر داروها و نیروهای مکانیکی هرگز در قلمرو یادگیری قرار نمی‌گیرند. به عنوان مثال اگر فردی یک وزنه 3 کیلوگرمی را به طور مکرر بلند کرد، ناگهان مجبور می‌شود آن را آهسته‌تر بلند کند، و در نهایت قادر به بلند کردن وزنه نخواهد شد. این نوع تغییر در رفتار نباید به عنوان تغییر حاصل از تجربه برسی شود، زیرا چنین تغییری محصول خستگی و فرایندی فیزیولوژیک است. یا هنگامی که شخص وارد اتاق تاریکی می‌شود ابتدا قادر به دیدن اشیا نیست، اما به تدریج واضح تر خواهد دید.

ج)مفهوم نسبتاً پایدار

به کارگیری مفهوم «نسبتاً پایدار» به این دلیل است که تغییرات موقت رفتار که از عواملی چون انگیزشی، انطباق حسی یا خستگی ناشی می‌شوند در ردیف یادگیری قرار نمی‌گیرند. بین یادگیری و تغییرات زودگذر باید تمایز قائل شد، زیرا آثار رویدادهای احساسی، مکانیکی و شیمیایی به سرعت از بین می‌روند و در حالی که یادگیری به سهولت از بین نمی‌رود، گرچه با گذشت زمان ممکن است دستوش فراموشی شود تا یادگیری تازه‌ای جایگزین آن گردد. با این حال، طول مدت تغییر حاصل از یادگیری یا حالتهای موقت جسمانی را نمی‌توان به طور دقیق معین کرد. به همین دلیل بین گروهی از روان شناسان در اطلاق یادگیری به بعضی از اختلاف نظر وجود دارد. خوگرفتن و حساس شدن مثالهایی از تغییر رفتارند که از تجربه ناشی می‌شوند و هر دو عمر کوتاهی دارند. حساس شدن فرایندی است که از طریق آن ارگانیزم نسبت به جنبه‌های معینی از محیطش حساس می‌شود. به طور مثال، موجود زنده‌ای که به طور معمول به نور یا صدای معینی پاسخ نمی‌دهد ممکن است پس از دریافت شوک به آن پاسخ دهند.

جزوات علوم تربیتی و شناختی

د)مفهوم رفتار

به مجموعه اعمال و حرکات فرد رفتار گفته می‌شود. روان شناسان رفتارها را به دو دسته تقسیم می‌کنند: رفتارهای بیرونی یا آشکار و رفتارهای درونی یا نهان. رفتارهای آشکار یا بیرونی مستقیماً قابل مشاهده‌اند مانند: صحبت کردن، نوشتن و راه رفتن اما رفتارهای نهان یا درونی به طور مستقیم قابل مشاهده نیستند مانند: تفکر، تخیل و نظایر آن. معمولاً یادگیرنده از راه یادگیری توانایی انجام اعمال مختلف را کسب می‌کند اما ممکن است این توانایی مدتها در او نهان باقی بماند و به رفتار آشکار تبدیل نشود. اصولاً از طریق رفتارهای آشکار می‌توان به رفتارهای نهان پی برد. همه روان شناسان نیاز دارند که رفتارهای آشکار ارگانیزم را مورد مشاهده قرار دهند تا بتوانند میزان تغییراتی را که در او اتفاق اتفاده است شناسایی و سنجش کنند.

هـ )مفهوم توان رفتاری

توان رفتاری حاکی از آن است که یادگیری در یادگیرنده نوعی توانایی ایجاد می‌کند. یعنی تغییر حاصل از یادگیری در یادگیرنده، تغییر در توانایی یا تغییر در رفتار بالقوه اوست نه تغییر در رفتار ظاهری و قابل مشاهده. اما ما معمولاً با ملاحظه تغییرات حاصل در رفتار آشکار و قابل مشاهده به تغییرات ایجاد شده در توانایی فرد پی می‌بریم. بنابراین یادگیری نوعی توانایی است که در فرد ایجاد می‌شود و تنها از طریق مراجعه به رفتار آشکار او می‌توان از آن اطلاع حاصل کرد.

اغلب نظریه‌پردازان یادگیری بر این باورند که فرایند یادگیری را نمی‌توان به طور مستقیم مطالعه کرد بلکه ماهیت یادگیری تنها از طریق تغییرات رفتاری قابل استنباط است. اکثر آنها فرایند یادگیری را واسطه رفتار می‌دانند. برای آنها یادگیری چیزی است که در نتیجه تجارب معین صورت می‌پذیرد و پیش از تغییر رفتار رخ می‌دهد. یادگیری در این فرایند یک متغییر رابط محسوب می‌شود زیرا تجربه (متغیر وابسته) می‌شود. البته تغییر در رفتار الزاماً نباید بلافاصله بعد از تجربه یادگیری رخ دهد و اگرچه د رنتیجه تجارب یادگیری ، تغییر در توانایی یادگیرنده ایجاد می‌شود اما این توانایی ممکن است بلافاصله در رفتار او ظاهر نگردد. مثلاً ممکن است دانشجویان رشته علوم تربیتی مفاهیم، الگوها و روشهای تدریس را یاد بگیرند اما فرصت تدریس برای آنان فراهم نگردد و توان رفتاری‌شان به رفتار قابل مشاهده تبدیل نشود.

فروش فایل در فروشگاه فایل دیجی فایل

برای به فروش رساندن فایل های خود لازم است ابتدا در دیجی فایلز ثبت نام کنید .