خرید دلار‌؛ کاسبی یا خیانت؟

به گزارش تفاهم آنلاین، افزایش قیمت دلار که زمانی ریال به ریال محاسبه می‌شد امروزه چنان به تاخت پیش می‌رود که مردم که هیچ، دولت هم به گرد پای آن نمی‌رسد. رخدادهای سیاسی دنیا، کرونا و حتّی سیاست‌های غلط را می‌توان به عنوان متهمان ردیف اول چنین پدیده‌ای معرفی کرد.

اما آنچه هیچ توجیه منطقی برای آن یافت نمی‌شود رفتار هیجانی مردم و هجوم برای خرید دلار است. چه آن زمان که دلار 5000 تومان بود چه حالا که مرز 25000 تومان را رد کرده است از صف خرید دلار کم نشده است. این ماجرا به واقع تأسف‌برانگیز و خجالت‌آور است زیرا مصداق عینی تیشه به ریشه خود زدن است.

مردم مقصر نیستند

برخی اصرار دارند نقش مردم در پدیده‌های مختلف اجتماعی را نادیده بگیرد. آنها به بهانه مشکلات و فشار وارد بر جامعه هر رفتاری از جانب مردم را طبیعی توصیف می‌کنند. حقیقت این است که مردمی که برای خرید دلار صف می‌بندند به طمع دریافت ما به التفاوت ارز دولتی و بازار آزاد این کار را می‌کنند.

موافقان معتقدند مردم حق دارند. در شرایط اقتصادی فعلی جامعه که همه اصناف امنیت شغلی خود را از دست داده‌اند به هر حال خرید ارز نوعی کسب درآمد است. مردم نیاز دارند و حق دارند برای کسب درآمد خود به هر کاری دست بزنند.

چه کسی از عواقب گرانی دلار بی‌خبر است؟

اما این دروغ بزرگی است که بر خلاف تمام اصول عرفی و شرعی و حتی اقتصادی است. چه کسی می‌تواند بگوید کسب درآمد از هر راهی صحیح است؟ اساس این کار دلالی است که در اسلام مذموم است و بخش عمده مشکل اقتصاد ما نیز به خاطر وجود دلالان است.

ضمن اینکه شاید در اوایل، وخامت اوضاع مشخص نبود ولی هم‌اکنون تمام مردم با تمام وجود خود اثرات افزایش قیمت ارز بر بازار را احساس می‌کنند. هر یک دلاری که در این بازار معامله می‌شود تیشه‌ای است که به ریشه ارزش پول ملی زده می‌شود. درآمدی که به ظاهر از خرید ارز دولتی و فروش آن در بازار آزاد کسب می‌شود در نهایت به خاطر تورم ایجاد شده از جیب همین مردم می‌رود.

بیشترین آسیب افزایش قیمت دلار

کاش کسانی که با افتخار در صف خرید ارز می‌ایستند یک لحظه به این فکر کنند که این دلارها نهایتاً به چه کسی فروخته می‌شود. چه کسی حاضر است این قیمت گزاف را بپردازد. ساده‌ترین پاسخ، واردکنندگان کالا هستند کسانی که کالای مورد نیاز کشور را تأمین می‌کنند. البته در شرایط فعلی و تحریم‌های شدید قاعدتاً واردات به کالاهای ضروری مانند دارو و تجهیزات پزشکی محدود می‌شود.

مختصر و مفید اینکه این قیمت گزاف را یا همین مردم بابت خرید کالای مورد نظر خود به واردکنندگان می‌پردازند و یا پدری که فرزندش بیماری خاصی مثل سرطان دارد و یا پدری که فرزندش در دیار غربت دانشجوست باید بپردازد. در این میانه تنها کسی که سود می‌برد دلالان بازار ارز هستند که روز به روز با قدرت و جسارت بیشتری با جان و مال مردم بازی می‌کنند.

چرا دلار نخریم؟

آشفتگی بازار ارز چه حاصل ناکارآمدی و دخالت بی‌جای دولت باشد و چه حاصل سوداگری دلالان، اصل کلی عرضه و تقاضا بر آن مؤثر است. بدیهی است در شرایط تحریم، کشور ما با کمبود منابع ارزی مواجه است. پس امکان افزایش عرضه وجود ندارد ولی برای کاهش تقاضا، ما مردم می‌توانیم نقش بسزایی داشته باشیم.

کاش به خاطر آینده فرزندان خود دلالی بازار ارز را رها کنیم تا دلار تنها برای مصارف ضروری مورد استفاده قرار گرفته و قیمت واقعی داشته باشد. حتی اگر عامل واقعی افزایش قیمت دلار کشف و ضبط شود چنین رفتارهای هیجانی و نابخردانه‌ای در جایی دیگر و به گونه‌ای دیگر به جامعه آسیب می‌زند.